Je hebt besloten zelf eens een brood te bakken. Fijn! Maar welk materiaal heb je allemaal nodig om een brood te bakken? Eigenlijk als basis materiaal valt dit goed mee. Wanneer je echt meer bezig gaat zijn met brood bakken, dan zal je merken dat je meer en meer materiaal zal gebruiken.
In principe heb je niet veel materiaal nodig om voor het eerst brood te bakken. Je kan perfect een brood bakken met keukengerei die de meeste mensen standaard in huis hebben. Echter, wanneer je de smaak te pakken hebt, dan zal je merken dat extra materiaal heel handig kan zijn. En geloof me, eens je zelf met succes een brood hebt gebakken, dan heb je al snel de smaak te pakken.
Basis materiaal om brood te bakken
Laten we stap voor stap bekijken wat je van materiaal je nodig hebt. We beginnen met enkele basis benodigdheden. Verder bekijken we wat je nodig hebt indien je meer regelmatig gaat bakken en je je bakkunsten wenst te verbeteren.
1. Weegschaal
Eerst en vooral, voordat we brood gaan bakken gaan we onze ingrediënten afwegen. Alle ingrediënten voor een brood worden steeds nauwkeurig afgewogen. Dus ook het vocht of dat nu water of melk is. Een goede nauwkeurige weegschaal is dus primordiaal!
2. Mengkom
Zeker wanneer je zelf nog geen kneedmachine (of spiraalkneder) hebt, is een kom zeer handig. Je kan hierin al je ingrediënten mengen om ze vervolgens uit te storten op je werkblad. Een mengkom kan bovendien ook handig zijn om je deeg in te laten rijzen. Je kan dan te allen tijde je deeg verplaatsen, terwijl het aan het rijzen of rusten is.
3. Maatbeker
Had ik nu niet eerder geschreven dat je alles moet afwegen? Waarom dan een maatbeker nemen? Net omdat je alles precies moet afwegen is ook een maatbeker belangrijk. Je kan met een maatbeker preciezer je vocht toevoegen aan je beslag. Daarnaast kan het gebeuren dat je water wenst toe te voegen aan je deeg, omdat die te droog is bijvoorbeeld. Gebruik dan steeds het water dat overblijft in je maatbeker. Die is namelijk van dezelfde temperatuur als het water die je gebruikte aan het begin van je bereiding.
4. Deegschraper of deegkrabber
Men zegt wel eens dat een deegkrabber of deegschraper het belangrijkste werkinstrument is van een bakker. En dat is eigenlijk ook zo. Een deegkrabber maakt het jou makkelijker deeg uit de mengkom te halen, deeg te verdelen, deeg te manipuleren. Een deegkrabber is eigenlijk een must voor elke bakker.
Met het bovenstaand materiaal kan je eigenlijk al aan de slag om een brooddeeg te maken. Elk brooddeeg kan met de hand gemaakt worden. Soms is dat heel eenvoudig te doen door de ingrediënten te mengen en dan een autolyse toe te passen. Meer daarover later. Andere degen, voornamelijk luxe deeg, vragen toch wat meer inspanning.
Verder zijn andere materialen zoals een handdoek, bakpapier en plastiek folie ook wel handig. Maar ik ga ervan uit dat iedereen dit wel in huis heeft.
Optioneel materiaal om brood te bakken
Wanneer je serieus aan broodbakken denkt dan kan het handig zijn enkele andere gereedschappen aan te schaffen. Ik raad aan deze pas aan te kopen als je de smaak te pakken hebt en je streeft naar perfectie. En geloof me, dat kan sneller gebeuren dan je denkt…
1. Kneedmachine
Ja, een kneedmachine is optioneel. Maar laten we er even de juiste benamingen bij halen. Je hebt planeetmengers die geschikt zijn om deeg te kneden en er zijn spiraalkneders. De meeste zullen de planeetmengers wel kennen. Enkele gekende merken hierin zijn KitchenAid en Kenwood.
De planeetmenger of ook wel planetaire menger is een alleskunner. Hij kan deeg kneden, maar ook moeiteloos slagroom en eiwit opkloppen, beslag mengen en nog veel andere taken. Hierdoor is hij voor veel thuisbakkers de eerste keuze. Maar…
Maar zijn grote flexibiliteit is ook zijn grote zwakte. Een planeetmenger kan niet goed zijn in alles. En deeg kneden, daar is hij eigenlijk niet de beste in. Het probleem zit hem vaak in 2 zaken. De kneedhaak is niet altijd een goede kneedhaak. En bovendien is de kom waarin het deeg gekneed wordt meestal te breed om goed en efficiënt te kneden. Door deze twee minder goede eigenschappen van de meeste planetaire kneders gaat het deeg bij het kneden te snel opwarmen. Waardoor je niet tot goede resultaten kan komen.
Ben je, net als ik, een echte hobbybakker? Dan zal je al snel willen overschakelen naar een spiraalkneder. Het grote voordeel van een spiraal kneder is dat deze rustig het deeg kneedt. Zo krijgen gluten beter de kans zich te ontwikkelen en stijgt de temperatuur minder snel. Met een spiraalkneder kan je echter enkel deeg kneden. Bovendien nemen ze aardig wat plaats in beslag.
2. Thermometer(s)
Ikzelf ik gebruik 2 soorten thermometers. Een kernthermometer en een laserthermometer. De laserthermometer gebruik ik meestal om enkel de temperatuur van oppervlakten te meten. Dat is vooral handig om de temperatuur te meten van je deeg terwijl die wordt gekneed in de kneedmachine. Of om de temperatuur te meten van je pizzasteen in de oven.
De kernthermometer is dan weer handig om je watertemperatuur te meten, de temperatuur te meten van je deeg na het kneden of om de temperatuur te meten van je brood tijdens het bakken. Dit om zeker te zijn dat je brood gaar is. Met de kernthermometer kan je ook de temperatuur van je “rijskast” in het oog houden.
Beide thermometers zijn dus handig maar zeker niet noodzakelijk.
3. Rijsmandjes en bakblikken
Rijsmandjes en bakblikken zijn zeker handig. Maar niet noodzakelijk. De meeste beginnende bakkers zullen rijsmandjes waarschijnlijk niet kennen. Rijsmandjes zijn meestal gemaakt van riet. Ze worden gebruikt om je deeg tijdens het rijzen de nodige ondersteuning te geven. Ga je zuurdesembrood bakken? Dan zijn rijsmandjes bijna noodzakelijk. Je kan evenwel ook een kom gebruiken met een handdoek er in.
Bakblikken worden dan weer eerder gebruikt bij gistdegen. Wie een klassiek lang brood wenst, of een “toast” brood zal gebruik moeten maken van een bakblik.
De oven
Uiteraard heb je ook een oven nodig om brood te bakken. Elke oven is anders, de oven is allesbepalend in een bakkerij. De oven bepaald het ritme waarin de bakker kan werken. De oven is het kloppend hart. Voor de thuis bakker is dat niet anders. De oven zal grotendeels bepalen welke resultaten je kan halen. Mijn vader vertelde me altijd, in een oven thuis kan je nooit brood bakken zoals in een bakkerij. En gelijk had hij. Toen zo een 24 jaar geleden.
De jongste jaren is de groep van thuisbakkers enorm toegenomen. Steeds meer mensen hunkeren naar brood met de smaak van weleer. Met die groei zijn er ook steeds meer oplossingen gekomen voor de thuisbakkers om tot goede resultaten te komen. Dus vrees niet, ook in je oven thuis kan je mits enkele trucjes heel lekker brood bakken.
Tot slot
Dit zijn slechts enkele van de basisbenodigdheden. Gaandeweg zal je ontdekken dat je eindeloos verder kan gaan in handige tools om brood te bakken. Met dit lijstje kan je sowieso al een heel eind verder.